“
پس از تجزیه تحلیل به این نتیجه رسیدند که خریدهایی که در محیط دانشگاه و مکان مورد نظر خاص انجام گرفته بود به عنوان خریدهای تفننی شناخته شد. بر اساس خودسنجههای احساسی، کسانی که خرید تفننی انجام میدادند بیشتر احساس سرگرمی، دلپسندی و مشتاقی داشتند و بیشتر تجربه علاقهمندی، اشتیاق، خوشی و شادی داشتند اما کمتر احساس حیرت و خونسردی نسبت به کسانی داشتند که خرید تفننی انجام نمیدادند. یافته های این تحقیق توسط محققین دیگر نیز مورد حمایت و تأیید قرار گرفته است (Ibid).
گاردنِر و روک در زمینه ویژگیهای شخصیتی در سال ۱۹۸۸ تحقیقی با عنوان ویژگیهای شخصیتی بر روی خریدهای تفننی انجام دادند که در این تحقیق ۱۵۵ شرکتکننده از نواحی لسآنجلس، نیویورک و واشنگتن[۷۲] را مورد بررسی قرار دادند تا وضعیت روحیشان را پیش از خرید تفننی مورد مطالعه قرار دهند. آن ها از شرکتکنندگان خواستند تا وضعیت روحی خودشان (مانند لذت، هیجان، بیخیالی، اضطراب / احساس گناه، قدرتمندی، بیحوصلگی، بدجنسی، بیهودگی، افسردگی، بدبختی، خواب آلودگی و عداوت) را که در هنگام خرید تفننی دارند، مشخص کنند (Gardner & Rook, 1988,127-130).
پس از تجزیه تحلیل آماری در نهایت به این نتیجه رسیدند که شرکتکنندگان لذت، هیجان و رضایت را به عنوان سه وضعیت روحی مهم که آن ها را به خرید تفننی تشویق کرده شناسایی کردند و بیان کردند که افرادی از خرید لذت میبرند که در آن محیط هیجانزده میشوند و احساس رضایت به آن ها دست میدهد نسبت به سایرین خریدهای تفننی بیشتری انجام میدهند (Gardner & Rook, 1988,127-130).
ماتیلا و ویرتز در سال ۲۰۰۱ در مطالعهای با عنوان “تجانس عطر و موسیقی در ارزیابی محیط فروشگاه و تأثیر آن بر رفتار خرید تفننی” آن ها آزمایشی را در یک فروشگاه انجام دادند و سه سطح از موسیقی (بدون موزیک، موزیک با هیجان پایین، موزیک با هیجان بالا) و سه سطح از عطر (بدون عطر، عطر با هیجان پایین، عطر با هیجان بالا) را به کار بستند. عطر سمبل[۷۳] به عنوان عطر با هیجان پایین مورد استفاده قرار گرفت از آنجائی که این عطر به عنوان یک عطر آرامبخش شناخته میشود و عطر گریپ فروت[۷۴] به عنوان عطر با هیجان بالا مورد استفاده قرار گرفت از آنجائی که این عطر به عنوان یک عطر هیجان انگیز با تأثیرات انرژی زا و خستگیگیر شناخته میشود. در میان مجموعه موزیک کلاسیک «ذهنتان را برای آرامش تنظیم کنید» انتخاب شد و تِمپو آهسته به عنوان موزیک با هیجان پایین و تِمپو[۷۵] تند به عنوان موزیک با هیجان بالا مورد استفاده قرار گرفت. ترکیبهای مختلفی از سه سطح موزیک و عطر به صورت سهگانه برای ۱۴ روز متوالی در فروشگاه های مورد نظر به اجرا در آمد. ۲۷۰ نفر از خریداران به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. کیفیت محیط فروشگاه به وسیله مقیاس هفت نقطهای مورد سنجش قرار گرفت که بر اساس کار فیشر (۱۹۷۴) سازگار شده بود. خریداران محیط فروشگاه را با بهره گرفتن از مقیاسهای معنایی مختلف نظیر غیرجذاب / جذاب و مطلوب / نامطلوب مورد ارزیابی قرار دادند. خریداران احساساتشان را بر اساس مقیاس معنایی ۱۲ گزینهای (مانند هیجانزده ـ خونسرد، مشتاق ـ بیعلاقه) محرابیان و راسل (۱۹۷۴) مشخص نمودند. وسعت و اندازه خرید تفننی به وسیله مقیاس یک گزینهای هفت نقطهای مورد سنجش قرار گرفت که گزینه آن چنین بود: «من بیش از آن چیزی که برنامهریزی کرده بودم خرید کردم» (Mattila & wirtz, 2001,280).
نتایج به دست آمده نشان داد که با تطبیق کیفیت دو گزینه هیجانآور (عطر و موزیک) سطح بالایی از خرید تفننی صورت میگیرد یعنی عطر و موسیقی مکمل هم هستند و میتوانند موجبات افزایش خریدهای تفننی شوند. چنین است که وقتی که سطح انگیزش عطر و موزیک متناسب باشد (مانند تناسب گریپ فروت ـ عطر با هیجان بالا / تِمپوی تند ـ موزیک با هیجان بالا) نسبت به وقتی که سطح انگیزش عطر و موزیک متناسب نباشد (مانند گریپ فروت ـ عطر با هیجان بالا / تِمپوی آهسته ـ موزیک با هیجان پایین) علاقه برای خرید تفننی بالا است. خلاصه اینکه تجانس و تناسب میان عطر و موسیقی بر خرید تفننی تأثیرگذار است (Ibid).
ژو و وونگ در سال ۲۰۰۳ تحقیقی با عنوان “درک خریداران نسبت به تأثیرات هیجان تبلیغات و جو فروشگاه بر خرید تفننیشان” انجام دادند. آن ها تأثیر پوستر نقطه فروش[۷۶] درون فروشگاه بر روی خرید تفننی ۲۵۵ نفر از خریداران سوپر مارکتی در ایالات ژجیانگ چین[۷۷] را مورد مطالعه قرار دادند. پنج گزینه (تبلیغات، هیجانزدگی، اعتماد، تشویق و تخفیف قیمت) برای سنجش عملکرد پوسترهای نقطهفروش و سه گزینه (جذاب، مطلوب و جدید) برای آزمایش پوسترهای اطلاع رسانی مورد استفاده قرار گرفت. هر کدام از گزینهها به وسیله مقیاس هفت نقطهای مورد ارزیابی قرار گرفت که در این مقیاس ها ۱ برابر با کاملاً مثبت و ۷ برابر با کاملاَ منفی بود. سئوال اصلی این بود که «لطفا احساس خودتان را از پوسترهای اطلاع رسانی که بر خرید روزانه شما اثر گذاشته توصیف کنید». خریداران نیز خرید تفننیشان را بر اساس مقیاس ۵ نقطهای نشان میدادند که در این مقیاس ۱ برابر با بسیار زیاد و ۵ برابر با بسیار کم بود (Zhou & Wong, 2003, 44).
با توجه به تجزیه و تحلیل به این نتیجه رسیدند که خریدارانی که درک مثبتی از پوسترهای اطلاع رسانی نقطه فروش داشتند خرید تفننیشان را در سطح بالایی رتبه بندی کرده بودند و به دلیل اینکه از پوسترهای اطلاع رسانی درک مثبت و قابل قبولی داشتند همین امر باعث خرید تفننی بیشتر آن ها میشد (Ibid).
لو در سال ۲۰۰۵ مطالعه ای با عنوان “خرید شما و قتی که تحت تأثیر عوامل تاثیرگذار بر خرید تفننی قرار میگیرد چگونه صورت میگیرد” انجام داد که در این تحقیق ۱۵۲ نفر از دانشجویان کارشناسی را مورد بررسی قرار داد با هدف اینکه انگیزه تفننی بودن و تمایل به خرید تفننی آن ها را در یک وضعیت خیالی شناسایی کند. این سناریوی خیالی[۷۸] منطبق با مطالعه روک و فیشِر (۱۹۹۵) بود. آن ها از شرکتکنندگان خواستند تا رفتار مورد انتظارشان را در یک وضعیت فروشگاهی خیالی شناسایی نمایند. وضعیت چنین بود که وقتی یک دانشجوی کالج میخواست یک جفت جوراب ۲۵ دلاری بخرد یک ژاکت ۷۵ دلاری میدید. آن ها فرض میکردند که تنها به خرید رفتهاند و سپس همین تجربه خیالی را با همراهی افراد دیگری انجام میدادند. شرکتکنندگان یکی از پنج جایگزین را برای رفتار مورد انتظار خودشان انتخاب میکردند: ۱) تنها جوراب را میخریدند؛ ۲) ژاکت را میخواستند اما آن را نمیخریدند؛ ۳) تصمیم میگرفتند که جورابها را نخرند؛ ۴) هم جورابها و هم ژاکت را با کارت اعتباری میخریدند؛ ۵) این لباس ها را به اضافه یک پیراهن میخریدند. شرکتکنندگان اگر «تنها خرید جوراب» را انتخاب میکردند «تفننی بودن کم» داشتند و اگر «خرید این لباسها به اضافه یک پیراهن» را انتخاب میکردند «تفننی بودن زیاد» داشتند (Luo, 2005, 288-294).
“