۲-۴-۵-دیدگاه‌های تعهد سازمانی

 

به طور کلی اگرچه ابعاد متفاوتی از تعهد سازمانی در ادبیات موضوع یافت می‌شود ولی دو دیدگاه ‌در مورد تعهد سازمانی وجود دارد که عبارتند از:

 

۱- دیدگاه عاطفی یا نگرشی^[۵۹]: اولین دیدگاه تعهد را امری عاطفی یا نگرشی می‌داند. لاجرم «تعهد عاطفی» را می‌توان در این دیدگاه قرار داد. مطابق این نظریه افراد خودشان را با سازمان تعیین هویت می‌کنند و به حفظ عضویت سازمانی به منظور پی‌گیری اهداف خود متعهد می‌شوند. این شیوه نوعاً با مقیاس طراحی شده به وسیله پرتر و همکاران (۱۹۷۴) عملیاتی گردید.

 

۲- دیدگاه رفتاری: در دیدگاه دوم، اعتقاد بر این است که تعهد امری رفتاری است. از این دیدگاه افراد در شرایط خاص تعهد قوی به سازمان خواهند داشت و لذا تعهد مستمر و تعهد تکلیفی را می‌توان در این دیدگاه قرار داد. مطابق این نظریه افراد به خاطر سرمایه‌گذاری‌هایی که در سازمان کرده‌اند در سازمان باقی می‌مانند و متعهد هستند. تعهد رفتاری معمولاً با مقیاس طراحی شده به وسیله ریتزر و تریک (۱۹۶۹) و اصلاح شده به وسیله هربینک (۱۹۷۶) عملیاتی شده است.

 

این دو دیدگاه و یا به عبارت دیگر ابعاد و اجزاء تعهد سازمانی در مقابل یکدیگر قرار نمی‌گیرند، بلکه مکمل یکدیگر هستند. لذا شناخت صحیح فرایند تعهد سازمانی مستلزم بررسی همزمان تعهد نگرشی و تعهد رفتاری است. باید در نظر داشت که کارکنان به خاطر تضمینی که در گذشته جهت پیوستن به سازمان اتخاذ کرده‌اند، خود را به آن سازمان مقید می‌دانند. لذا احساس چنین محدودیت به قید و بندی، وجود سطوح تعهد نگرشی را در فرد نسبت به سازمان تضمین نمی‌کند. به همین نحو کارمندی که احساس می‌کند از نظر نگرشی خیلی به سازمان متعهد است و به رسالت و مأموریت‌های سازمانی اعتقاد دارد اما ممکن است نسبت به باقی ماندن در آن سازمان خود را مقید نداند.

 

تمایز بین دیدگاه‌های نگرشی و رفتاری در تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته بخوبی مشهود است. در دیدگاه نگرشی تحقیقات عمدتاًً به سمت شناسایی عوامل ایجاد کننده تعهد و همچنین پیامدها و نتایج حاصل از تعهد جهت گیری پیدا کرده‌اند. اما در دیدگاه رفتاری تحقیقات ابتدا، بر شناسایی شرایطی که تحت آن شرایط رفتاری که قبلاً بروز یافته، مجدداً نیز تکرار می‌شود و همچنین شناسایی اثرات چنین رفتاری بر تغییر نگرش، متمرکز می‌باشند (برومند، ۱۳۸۶).

 

مفروضات اساسی دیدگاه‌های نگرشی ورفتاری به صورت شماتیک در نمودار نمایش داده شده است .

 

شرایط

 

حالت روانی

 

رفتار

 

شرایط مانند انتخاب وتکرارپذیری

 

رفتار

 

رفتار

 

حالت روانی

 

دیدگاه نگرشی

 

دیدگاه رفتاری

 

نمودار ۲- ۸ دیدگاه¬های نگرشی و رفتاری در زمینه تعهد سازمانی Allem & Meyer 1991

 

منبع: مقصودی، ۱۳۸۴، ۳۲

 

1. 1. – به موجب بند (ب) از ماده ۱ آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی مصوب ۲۹/۱۲/۱۳۹۱ اصطلاح “گمرک ایران” ؛ همان “ستاد مرکزی گمرک جمهوری اسلامی ایران” معنی شده است . ↑

 

1. 1. – Bandura ↑

 

1. 1. -Geenberg & Baron ↑

 

1. 1. – Levin ↑

 

1. 1. – Hoy & woolfolk ↑

 

1. 1. – Streinjer ↑

 

1. 1. – Morran & Lekvin ↑

 

1. 1. -Hodgetts ↑

 

1. 1. – Harrison ↑

 

1. 1. -Hoy & Sabo ↑

 

1. 1. -Organizational Climate Descriptionare-Middle Level ↑

 

1. 1. Burns & Stalker ↑

 

1. 1. – Organazation Climate Description Questionnatire ↑

 

1. 1. Silver ↑

 

1. 1. Autonomous ↑

 

1. 1. Paternal ↑

 

1. 1. Familier ↑

 

1. 1. Controlled ↑

 

1. 1. Steen , George , Stainhoff.Karle ↑

 

1. 1. Henry & A.Morray ↑

 

1. 1. -Organizational Climate Index ↑

 

1. 1. Value managements ↑

 

1. 1. Formular ↑

 

1. 1. Informular ↑

 

1. 1. Authoritarian ↑

 

1. 1. Participative ↑

 

1. 1. Friendly ↑

 

1. 1. Economic specification ↑

 

1. 1. Leadership style ↑

 

1. 1. Organizational structure ↑

 

1. 1. Union rules ↑

 

1. 1. Labor uions ↑

 

1. 1. Labor force ↑

 

1. 1. conflict ↑

 

1. 1. -Self-efficacy ↑

 

1. 1. -Social Cognitive Approch ↑

 

1. 1. -Bandura ↑

 

1. 1. -Stipek ↑

 

1. 1. -Weize ↑

 

1. 1. -Sandy & Hulland ↑

 

1. 1. -Pajares ↑

 

1. 1. Perceived Skill ↑

 

1. 1. – Simple predict about behavior ↑

 

1. 1. -Causal Attributions ↑

 

1. 1. -Intention ↑

 

1. 1. -Outcome Expectancies ↑

 

1. 1. –Personality Trait ↑

 

1. 1. – Self-Concept ↑

 

1. 1. -Perceived self-efficacy ↑

 

1. 1. Flamer ↑

 

1. 1. -Morrow ↑

 

1. 1. -Couper & Hartley ↑

 

1. 1. – Rilley & Chatman ↑

 

1. 1. – Hartman & Bumbacas ↑

 

1. 1. – Saal & Knight ↑

 

1. 1. -Wiener ↑

 

1. 1. -Patchen ↑

 

1. 1. -Martin & Nicolne ↑